Tiếp tục với những vấn đề khó hiểu xung quanh Truyện Kiều (TK). Bữa nay chúng ta lại có một sự nhầm lẫn khác.
Tiện đây xin một hai điều
Đài gương soi đến dấu bèo cho chăng.
Hai câu trên trích trong đoạn chàng Kim dòm nhà Thuý Kiều để tán tỉnh nàng. Theo cách hiểu thông thường mà các dich giả cho chúng ta biết thì “đài gương” có nghĩa là đài trang nơi người đàn bà ở hay kính đài nơi người đàn bà trang điểm, ý rộng hơn chỉ người đàn bà. Còn dấu bèo là hình ảnh ẩn dụ chỉ chàng Kim tự nhún mình trước nàng Kiều.
Hiểu như vậy thì cũng chẳng có gì là quá sai. Nhưng nếu ngẫm kĩ thì hai hình ảnh ở trên chẳng ăn khới gì nhau. Một nàng tiểu thư khuê cát đứng trên lâu cao thì ngắm gì mấy cái bèo trôi nổi giữa dòng.
Những hình ảnh gần hơn thì thế nào ? Chẳng hạn như:bông sen thì sao ? Bèo và sen hai hình ảnh đối lập hoàn toàn. Một bên là bông sen nở rộ vươn cao khỏi mặt nước bùn sình. Một bên là cành bèo trôi nổi, phó mặc cho dòng nước. Hình ảnh thật sự có ý nghĩa phải không bạn ? Đó là điều mà tôi muốn nhắc đến
Bạn có biết “đài gương” còn được xem là gương sen. Là một bộ phận của hoa sen. Nó trông giống cái vòi sen mà bạn vẫn thường dùng khi tắm ấy. Mà hiểu rộng hơn là bông sen như tôi đã nói ở trên. Kim Trọng tất phải biết dùng hình ảnh này để tôn lên vẻ đẹp của Kiều.
Nguyễn Trung